Gökkuşağı Nasıl Oluşur?
Güneşli bir günde yağmur yağdıktan sonra gökyüzünde beliren renk şöleni, aslında ışığın su damlalarıyla dansı!
- Işık Su Damlasına Girince Kırılır: Güneş ışınları yağmur damlalarına çarptığında yön değiştirir (kırılma).
- İçeride Yansır ve Yeniden Kırılır: Işık damlanın iç yüzeyinden yansıdıktan sonra tekrar kırılarak dışarı çıkar.
- Beyaz Işık Renklere Ayrılır: Gökkuşağındaki 7 renk (kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mor), aslında beyaz ışığın bileşenleridir.
Bardağa Koyduğunuz Kaşık Neden Kırık Görünür?
Bir bardak suya kaşık koyduğunuzda, sanki kaşık suyun içinde bükülmüş gibi görünür. Bunun sebebi ışığın kırılması!
- Işık Sudan Havaya Geçerken Yavaşlar: Su, havadan daha yoğundur, bu yüzden ışık yön değiştirir.
- Gözümüz Yanılır: Beynimiz ışığın düz bir çizgide geldiğini varsayar, bu yüzden kaşığın su altındaki kısmı yer değiştirmiş gibi görünür.
Deney Yapın! Bir kalemi yarısı suda olacak şekilde bardağa koyun ve nasıl "kırıldığını" gözlemleyin.
Sıcak Çay Neden Bardağın Kenarından Isınır?
Sıcak bir çayı bekletirken, bardağın kenarlarının daha sıcak, ortasının daha serin olduğunu fark ettiniz mi?
- Konveksiyon Akımları: Sıvılar ısındıkça genleşir ve yükselir. Bu yüzden sıcak su bardağın kenarlarından yukarı çıkar, soğuk su ise dibe çöker.
- Isı Enerjisi Taşınır: Bu döngü, çayın eşit şekilde ısınmasını sağlar.
Uçaklar Nasıl Havada Kalır?
Tonlarca ağırlıktaki bir uçak, nasıl oluyor da gökyüzünde süzülüyor?
- Kanatların Özel Tasarımı: Uçak kanatlarının üst kısmı daha kavislidir, bu da havanın üstten daha hızlı akmasını sağlar.
- Bernoulli İlkesi: Hızlı hareket eden hava, düşük basınç oluşturur. Kanadın altındaki yüksek basınç, uçağı yukarı iter (kaldırma kuvveti).
Ses Neden Suda Daha Hızlı Yayılır?
Havada duyduğunuz bir ses, suyun altında daha net ve hızlı iletiliyor. Peki neden?
- Moleküllerin Yakınlığı: Su molekülleri, havadakilere göre daha sıkı dizilidir. Bu yüzden ses dalgaları daha hızlı iletilir.
- Hız Farkı: Ses, havada 343 m/s, suda ise 1.480 m/s hızla ilerler!
Denizaltılar bu yüzden su altı iletişimde özel sonar sistemleri kullanır.
Fizik Her Yerde!
Fizik, sadece formüllerden ibaret değil; hayatımızın her anında karşımıza çıkıyor!
- Gökkuşağı → Işığın kırılması
- Kırık görünen kaşık → Işığın sudaki yansıması
- Uçakların uçması → Bernoulli prensibi
- Sıcak çayın hareketi → Konveksiyon akımları
Bir dahaki sefere bu olaylardan birini gözlemlediğinizde, arkasındaki fiziği düşünün!
Sizin merak ettiğiniz günlük fizik olayları neler? Yorumlarda paylaşın!